Voedingsvezels belangrijk voor gezonde oude dag

Blue Zones zijn plaatsen op de wereld waar veel honderdjarigen wonen. Ze bieden een schat aan informatie voor wetenschappers die onze veroudering bestuderen. Daaruit blijkt nu dat voedingsvezels extra belangrijk zijn voor een gezonde oude dag.

Een onderzoeksteam bestudeerde de relaties tussen de nutriëntinname, het mineralengehalte en de stofwisseling bij een groep ouderen. Een deel van die groep bestond uit gezonde honderdjarigen uit de provincie Bama in de Chinese Himalaya. Bama is een Blue Zone waar een bijzonder groot aantal gezonde honderdjarigen woont.

Dankzij de Blue Zones wordt steeds meer bekend over de biologische en pathofysiologische processen die veroudering veroorzaken of juist afremmen. De onderzoekers ontdekten dat bepaalde stofwisselingsmarkers vooral aanwezig waren bij de honderdjarigen. Ze bleken onder andere verhoogde gehaltes kortketenige vetzuren in hun stofwisselingsprofiel te hebben, waaronder azijnzuur, boterzuur, propionzuur en valereenzuur.

Voedingsvezels en darmbacteriën

Er werd een significante positieve correlatie gevonden tussen de verhoogde gehaltes kortketenige vetzuren en de inname van voedingsvezels. Voedingsvezels worden door darmbacteriën omgezet in kortketenige vetzuren. Een goede flora lijkt dan ook een onmisbare schakel in een gezond verouderingsproces. Maar het stofwisselingsprofiel van de honderdjarigen week op meer punten af.

Uit de mineralenanalyse bleek dat honderdjarigen structureel hogere bloedwaarden mangaan, ijzer, koper, kobalt, zink en seleen hadden. De loodgehaltes in het bloed waren juist lager dan in de algehele populatie. Verhoogde loodgehaltes kunnen leiden tot schade aan onder andere maag, darmen, hersenen en het zenuwstelsel. Dit verlaagt de gezonde levensverwachting.

Deze resultaten bevestigen dat gezonde honderdjarigen een afwijkend stofwisselingsprofiel hebben op het gebied van in ieder geval vetzuren en mineralen. Dit verschil is te verklaren vanuit de voeding.

“Het verhogen van de inname van voedingsvezels zou de weg naar een lang leven kunnen zijn”, zeggen de onderzoekers.

Chronische laaggradige ontstekingen

Naast vergiftiging met zware metalen zoals lood, is chronische laaggradige ontsteking de belangrijkste factor die de levensverwachting verkort. Uit een ander onderzoek blijkt dat het verband tussen ontstekingen en gezondheidsrisico’s in de loop van het leven steeds sterker wordt. Vooral de risico’s op overlijden en het verlies van cognitieve functies nemen toe.

En de telomeren dan? Die bepalen toch hoe vaak onze cellen zich kunnen delen en dus hoe oud we maximaal kunnen worden? Uit onderzoek blijkt dat het hebben van lange  telomeren op hogere leeftijd geen voorspellende waarde meer heeft. Later in het leven gaat het vooral om de mate van ontstekingsbelasting in het lichaam.

De beste strategie

Met de kennis van nu zouden we moeten zorgen voor een gezonde darmflora, een voldoende hoge inname van voedingsvezels, veel mineraalrijke voedingsmiddelen zoals mosselen en een flinke portie vis. Met name het omega-3-vetzuur EPA is gunstig in dit verband: EPA wordt omgezet in stoffen die een remmende werking hebben op ontstekingsprocessen in het lichaam.  

Ook het vermijden van ontstekingsbevorderende voeding is belangrijk. Dat betekent dat we vooral moeten minderen met alles waar omega-6 in zit, zoals plantaardige margarines en olieën, koekjes, snacks en andere gemaksvoeding. In tegenstelling tot EPA, worden omega-6-vetzuren omgezet in ontstekingsbevorderende stoffen. Een ideale vetzuurbalans tussen omega-3 en omega-6 ligt tussen de 5:1 en 1:1.

Tot slot is minder vaak eten een belangrijke strategie, bijvoorbeeld met behulp van intermittent fasting. Hierbij eet men twee dagen per week minder dan 300 calorieën en de rest van de week normaal. Dit verlaagt de oxidatieve belasting in het lichaam. Bovendien gaan oxidatieprocessen en chronische laaggradige ontsteking altijd hand in hand. Samen dragen ze in belangrijke mate bij aan een versnelde veroudering van de lichaamscellen.

Bronnen

1. Cai D, Zhao S, Li D, et al. Nutrient Intake Is Associated with Longevity Characterization by Metabolites and Element Profiles of Healthy Centenarians. Nutrients. 2016 Sep 19;8(9).
2. Yasumichi Arai et al., Inflammation, But Not Telomere Length, Predicts Successful Ageing at Extreme Old Age: A Longitudinal Study of Semi-supercentenarians, EBioMedicine, Volume 2, Issue 10, Pages 1549–1558, 25 oktober 2015.